vermeende natuurlijke identiteiten

In de tweede helft van het e-mailinterview met Jürgen Habermas, op pagina 9 van Vonk, in de Volkskrant van 2 en 3 november, nog steeds de nogal vlakke analyses en oplossingen van Habermas. Op grond van zijn uiterlijk: die excentrieke kuif, die wonderlijke bovenlip, zijn duistere oogopslag, dat markante parapluvormige snorretje, mijn favoriete bril - die hij bij het stukje dat ik gisteren schreef droeg - en op grond van zijn mysterieuze naam - die boerse Duitse voornaam en een  achternaam met een ontraceerbare zwerversklank - verwacht ik een prettig soort radicalisme: scherp, sarcastisch, eventueel optimistisch. Hij heeft eventueel wel een kop voor op een T-shirt, naast Che Guevara.

Ik denk niet dat Che Guevara akkoord zou gaan met de aanbevelingen van Habermas. Habermas stelt vast dat bedrijven nu zo machtig zijn geworden, dat nationale staten er niets meer tegen kunnen beginnen, en dat uitbreiding van de Europese samenwerking daarom goed en onvermijdelijk is. Een machtig Europa dus, om de onstuitbaar groeiende bedrijven bij te kunnen houden. Politieke partijen zouden over de macht van Europa een duidelijke mening moeten hebben, en kranten ook, die volgens Habermas net zo invloedrijk zijn als politieke partijen.

Het lijkt me niet slim om een Europa machtig te maken, alleen maar om de grootte van bedrijven bij te kunnen houden. Bedrijven zijn veel sneller, en tegen de tijd dat Europa machtig is, of waarschijnlijk nu al, machtiger dan alle landen van de wereld bij elkaar. Habermas verklaart de - schadelijke - opkomst van populistisch links en rechts en de opkomst van totale politieke desinteresse als het gevolg van verlies van status en persoonlijke waardigheid van kwetsbare groepen die zich vasthouden aan aan vermeende natuurlijke identiteiten. Op naar de Internationale! Zou Habermas een stappenplan hebben?