het nu van toen

Alleen in retrospectief kan ik de jaren negentig, de tijd waarin ik vooral een twintiger was, een klein beetje begrijpen. Het was de tijd waarin ik ervan overtuigd was dat de jaren zeventig, een periode die in het nu van toen echt ongelofelijk voorbij was, de lelijkste de lachwekkendste periode uit de wereldgeschiedenis was. Maar nu, in het nu van nu dus, en toevallig ook weer twintig jaar later, kan ik niet geloven dat ik destijds, in de jaren negentig, niet kon zien dat het juist dat decennium was, dat misschien niet het lachwekkendst, maar dan toch zeker wel het lelijkste was of all times.

Ik zag dat toen ik enkele dagen geleden op televisie naar The First Wives Club keek, een film uit 1996. Een typische drie-sterrenfilm: licht vermaak, amusante dialogen, acteurs die mogen schmieren. Maar allemachtig, wat ze áán hadden en vooral, hoe ze hun huizen inrichtten. De jaren zeventig is zoveel mooier en eleganter, alleen al omdat er een idee achter zat. Het idee van de jaren negentig lijkt te zijn geweest: de dure dingen er - ironisch - zo lelijk mogelijk uit laten zien. Een idee, dat eigenlijk door niemand begrepen werd.

Nee, dan de jaren tachtig. De avond na The First Wives Club zag ik Brideshead Revisited, de televisieserie uit 1981, in ongelofelijk grauwe kleuren, al het camerawerk, als het leven zelf van toen,  ontdaan van alle licht en lucht en perspectief. Zware jaren. Maar de ironie van die er tien jaar later aan toegevoegd was eigenlijk nog veel zwaarder.