herpes

Ik geef op dit moment les over de straalbuis (en over andere apparaten waar je iets vloeibaars of gasvormigs doorheen kunt pompen). De straalbuis is een fascinerend appatraat; de straalbuis - hij bestaat echt - kan de snelheid van lucht opvoeren, alleen maar door zijn vorm. Je hoeft dus alleen de lucht er zachtjes in te pompen, en het komt er dan aan de andere kant met ongelofelijke snelheid uit. Die toename van de kinetische energie wordt gewonnen uit de afname van de entalpie van het gas. Ik bedoel: je stopt er warm sloom gas in, en er komt razendsnel koud gas uit.

Hoe dit kan, ik heb er echt geen flauw idee van. Ik kan de formule ervoor wel afleiden, maar ik weet dan vervolgens weer niet wat de geldigheid van die formule is. Er zit iets perpetuum mobile-achtigs in de formule van Zeuner: grofweg is de snelheidstoename de wortel van de temperatuurdaling. En het mooiste is nog: hoe snel het warme slome gas erin gaat, dat doet er niet toe, het komt eruit met snelheden boven de geluidssnelheid.

Ik las gisteren de aankondiging van de IJburgfanfare. Ik heb wel wat ervaring met de trompet. Dat is toch niet echt mijn instrument, omdat ik herpes kreeg van het harde blazen. En nooit gemerkt dat ik de herpes via de trompet de geluidssnelheid kon geven. Waarschijnlijk is mijn adem niet heet genoeg.